29 kwietnia 2022 – EUROPA świętowała różnorodność
W tym roku, w ostatni piątek kwietnia (29.04), po raz drugi obchodzony był Dzień Sadu Tradycyjnego. Entuzjaści, miłośnicy, fani owoców dawnych odmian, i oczywiście sadownicy, organizowali barwne akcje i zapraszali do udziału w nich.
W Europie obchody Dnia Sadu Tradycyjnego koordynuje stowarzyszenie Hochstamm Deutschland e.V. Powstaje wielka baza tradycyjnych sadów: akcji i bohaterów. Na stronie internetowej www.orchardseverywhere.com prezentowane są planowane i prowadzone akcje. Tworzona jest interaktywną mapa z wydarzeniami w całej Europie. Logotypy, plakaty, projekty tekstów i komunikaty prasowe do wykorzystania w pracy z prasą dostępne są na stronie https://orchardseverywhere.com/service/
Dzień Sadu Tradycyjnego, to ogólnoświatowy dzień uczestnictwa i działań wokół niematerialnego dziedzictwa kulturowego, jakim są sady tradycyjne.
Co można zrobić?
Zorganizować własną imprezę poświęconą sadom tradycyjnym, owocom dawnych odmian, np. rajd sadowniczy, degustację owoców, dyskusję panelową lub spotkanie przy kawie; kampanię w mediach społecznościowych lub konkurs fotograficzny; i zaprosić jak najwięcej gości.
Opublikować zdjęcia kwitnących drzew owocowych i sadów, słoików z konfiturami robionymi według przepisu babci czy też ciekawe przepisy na dania z owoców dawnych odmian.
Każdy może być partnerem, każdy może zaproponować działanie.
Na stronie głównej znajdują się formularze, za pomocą których można zarejestrować siebie i swoją akcję. Do udziału w akacjach zaproszeni są wszyscy, bez względu na to, czy są rolnikami, stowarzyszeniami, bardziej lub mniej formalnymi grupami, czy po prostu miłośnikami przyrody i smakoszami owoców!
Sady tradycyjne są niematerialnym dziedzictwem kulturowym.
Niematerialne dziedzictwo kulturowe to formy ekspresji kulturowej wykorzystujące wiedzę ludzi, które są przekazywane i rozwijane z pokolenia na pokolenie. Działania nie są materialne, ale związane z ludźmi i kultywowane dzięki zaangażowaniu ludzi przekazujących wiedzę i doświadczenie.
Krajobrazy sadów tradycyjnych, sady na polach czy łąkach, sady przy domach, a także aleje z wysokimi drzewami owocowymi o dużych koronach powstały w wyniku rozwoju rolnictwa i kultury, a zatem są bezpośrednio związane z wiedzą człowieka.
Sadzenie, uprawa i pielęgnacja sadów, uprawa różnych odmian owoców oraz ich zbiór i przetwarzanie wykorzystują doświadczenie ludzi wynikające z ich kontaktów z naturą. Oprócz wydarzeń kulturowych, dożynek i obrzędów, przez stulecia rozwijano i doskonalono techniki obejmujące m.in. pielęgnację drzew owocowych.
Sady tradycyjne spełniają kryteria kulturowe UNESCO. Wiedza i zwyczaje związane są z przyrodą i wszechświatem; towarzyszą temu tradycyjne techniki rzemieślnicze, obyczaje, rytuały i święta.
Organizacje, które w ubiegłym roku zorganizowały pierwsze święto Sadów Tradycyjnych:
Hochstamm Deutschland e.V.
Stowarzyszenie non-profit, które prowadzi kampanię na rzecz zachowania sadów tradycyjnych w Niemczech. Celem stowarzyszenia jest wspieranie przyjaciół sadów tradycyjnych w zachowaniu istniejących zasobów; a także prezentacja pomysłów na rozwój takich sadów. Stowarzyszenie, razem z ponad 1,3-milionową rzeszą sympatyków, doprowadziło do wpisania sadów tradycyjnych do Federalnego Rejestru Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Niemczech. Za cel stawia sobie uznanie DNIA OWOCÓW STREET FRUIT za święto o zasięgu światowym, a sady tradycyjne za niematerialne dziedzictwo kulturowe UE i UNESCO!
ARGE Streuobst Österreich e.V.
Od 2000 r. ARGE Streuobst zajmuje się ochroną i odnawianiem sadów w Austrii. ARGE organizuje liczne imprezy, uczestniczy w projektach badawczych, wydaje publikacje, powołuje grupy robocze, przygotowuje dokumenty programowe dotyczące sadownictwa i ochrony owocowych zasobów genetycznych. Ma na koncie liczne sukcesy i tworzy dobry klimat dla promowania sadów tradycyjnych i ochrony owocowych zasobów genetycznych.
Brytyjska Sieć Sadów
UK Orchard Network to partnerstwo wielu organizacji z Wysp Brytyjskich, którego celem jest aktywna promocja ochrony drzew owocowych i ich odmian w różnych formach: jako pojedynczych drzew i sadów tradycyjnych; a także zachowanie bioróżnorodności siedlisk takich sadów. UK Orchard Network za bardzo ważne uważa odwrócenie tendencji spadkowej bioróżnorodności sadów i dzikiej przyrody na Wyspach Brytyjskich, promocję szerszego zrozumienia wartości sadów i tradycyjnych odmian dla dobra dzikiej przyrody, ludzi i dziedzictwa, budowanie silnych więzi między zainteresowanymi organizacjami, promocję najlepszych praktyk w zarządzaniu, doradztwo i pomoc w ochronie, utrzymaniu i zakładaniu sadów.
W tym roku do europejskich działań chroniących, pomnażających i promujących Sady Tradycyjne dołączyły kolejne organizacje, w tym Fundacja AgriNatura.
Po konferencji prasowej, która odbyła się 29 kwietnia online, jej uczestnicy wydali wspólny komunikat, w którym podkreślają znaczenie tradycyjnych sadów i dawnych odmian drzew owocowych, zarówno dla przyrody jak i zdrowia człowieka.
Informacja prasowa do pobrania pdf: European Orchard Day 2022
European Orchard Day 2022